Dies und das auf Halterner Platt
Hirwsttied is Wientied. Wi Lüe hier in Westfaolen un besünners
in’t schöene Mönsterland kennt jao nich allste virl van dütt edle
Chetränk. Ook wann bi us chenoog Wien in alle Surten un för alle
Priese te koopen is. Dat ännert owwer nich virl dran, dat wi nu maol
in eene Beer-, Pils- o Schnapsgiegend lirwt.
Nu in’t Hirwst sind se ürwerall an Rhien, Mosel, Ahr un Main
ietig met de Wienernte techänge. Fackmännisk utdrückt hett dat
jao wull „Lese“. Düsse Lese treckt sick büs in de kollen November-
un Dezemberdage hen. Dann nöemt se sick antlest „Spätlese“. Un
wann*t ürwer Nacht van burbendaal Furst gi , dann dööt dat de
lesden Wiendruwen ook widders nicks. Dao maakt de Winzers
Ieswien drut. De is dann wahne söet un besünners düer. Wo ick äs
Hältersken Beerdrinker dat alls van weet? Ick häbb äs an de Mosel
een Wien-Seminar metmaakt un kenn mi daorüm bestchurd ut.
In düsse chüllene (faken ook chriäse) Hirwsttied fallt ook etlicke
Winzerfeste in de Wiendürper. De sind meest churd besocht,
besünners van Kirgelclubs ut’n Ruhrpott. De Wien, we bi socke
Feste kredenzt wett, is wull mähr wat för den chewührnlicken
Massengesmack äs för Kenner. Üm nich te säggen, he is so suer äs
män wat un ut alle mürglicken Surten tesammenpanschket.
Owwer dat stört de westfäölsken Kirgelclubs widders nich. De suupt
den Wien sowuso so chau un in socke Mengen äs Beer. Se wünnert
sick dann, wann se an’n annern Dagg Koppiene hä t. Un de cleveren
Wienverköper frait sick nao dat Winzerfest ürwer vulle Bestellzirdel.
Monnate läter wett dann bi us in Haltern de Wien utlirwert, we
de besurpenen Kirgelclubs in ähren dicken Kopp up dat Wienfest
bestellt hä t. Wo ick dat vann weet? Ook dat häbb ick all vör Jaohr
un Dagg an’t eegene Lief belirwt. De lesden Pullen ut de Lirwerung
liggt ümmer no in mienen Keller rüm. Keen Mensk will se suupen.
Lüe äs usseene, de sick nao drei Stunnen Seminar för Wienkenner
hollen drürft, drinkt leiwer een churd Drürpken in een gemötlick
Wienlokal. Män socke Lokale sind bi us in’t Mönsterland ümmer
no schwaor te nnen. De meesten Kneipen hä t nich äs Wien up
ähre Chetränkekarte staohn. Un wann, dann män bloß twee Surten.
Eenen Lieblicken, de is mähr wat för Fraulüe un mäck wahne
Kopppiene. Un eenen Sueren, we sick in de Wienspraoke „trocken“
nöemt.
Nu will ick uh vertellen, wu dat eene churde Bekannte met ähre
Wienbestellung chaohn is. Passeert is dat in een deftig Ut uchslokal,
char nich wiet van Haltern. De Kneipenwärt is bekannt daoför, dat
he met alle Chäste meest Platt küert un ook süss keen Kind van
Trurigkeit is. Else, so de Naome van miene Bekannte, froch den
Wärt fröndlick, o he wull ’n drügen Wien antebaiden härr. Drügen
Wien, so de Wärt, jao dao könn he wull met dainen.
Et duern nu eene Tiedlang, all de annern Lüe an de grooten Dischk
härrn all ähre Chetränke vör sick staohn. Meest Beer un Pils, äs dat
nu maol so üblick is bi us. Else hätt wocht’ un wocht’, de drüege
Wien kamm un kamm nich. Antlest hätt se sick een Hirt nuhrmen
un den Wärt frocht, wo dann wull ähr Wien bleef. De Wärt sach
fröndlick, se söll sick män no een Stöetken gedüllen, de Wien kaim
forts. Et hätt ook nich mähr lang duert, dao kamm de Wärt met een
Dessert-Tellerken ut de Kürke. Up dat Tellerken – een Händken vull
Rosinen!
De Wärt hätt Else hannigsöet churden Apptiet bi den drügen Wien
wünschket. Else keek irst een birtken spassig ut de Wöschke, hätt
dann owwer ook – wat bleef ähr anners ürwer – in dat Lachen van
de annern Chäste instimmt. Alls wat recht is, dat Rosinen drügte
Wiendruwen, also drügen Wien sind, dat konn ook Else nich
bestrieden. O ähr allerdings düssen drügenWien so recht schmaakt
hätt, dat kann’ke apatt nich säggen.
P.S. Ennige Lirser hä t mi sächt, Platt wäör manksen schwaor te
entzi ern. Ick häbb mi daorüm een birtken ümstellt un ennige
Utdrücke mähr „phonetischk“ schrirwen., So äs se utspruken wett’t.
Villicht mäck dat de Saake lichter. Wörde, we met „G“ anfangt,
schrief ick nu met „ch“ vörne. Dat Platt in usse Chirgend kennt keen
„g“, daoför „ch“, ächten deip ut de Strott (Hals) ruut sprurken. Platt
kennt keenen Duden o amtlicke Schriefwiese. Daorüm kann’m et
so schriewen, äs’t verständlick is.
Heinz Kallho
36
